5 redenen waarom een leidingstraat hier niet thuishoort

Het is ondertussen al meermaals in de media geweest: de Vlaamse Overheid wil een leidingstraat aanleggen tussen de Antwerpse haven en het Ruhr-gebied. Hiervoor liggen er 3 opties voor een tracé over het Limburgse grondgebied op tafel. Een van die tracés treft het Natuurgebied Kiewit recht in het hart. Conservator Bert Carremans lijst op waarom de leidingstraat nefast is voor onze natuur.

Laat me beginnen bij de technische details. De leidingstraat waarvan sprake is een zone van 45 meter breed die de Vlaamse Overheid wil reserveren voor de aanleg van pijpleidingen. Door deze leidingen kunnen verschillende chemische vloeistoffen en gassen getransporteerd worden. Ze worden meer dan een meter diep aangelegd door sleuven te graven of te boren. In totaal kunnen er tussen 5 en 8 leidingen aangelegd worden, soms gespreid doorheen de tijd. Boven de leidingstraat mogen er geen gebouwen, bomen of diepwortelende planten meer staan.

Het brengt onherstelbare schade toe aan de kwetsbare natuur.

In Kiewit werkt Natuurpunt Hasselt-Zonhoven al jaren aan het behoud en herstel van de daar aanwezige natuur. We volgen daarbij beheerplannen om uiteindelijk te komen tot een hogere biodiversiteit. Ik durf te stellen dat ons werk al mooie resultaten opgeleverd heeft. Dat kan iedere bezoeker van het natuurgebied beamen.

Maar voor sommige kwetsbare natuur kan het soms jaren, decennia of langer dan een mensenleven duren vooraleer deze terugkomt. Met de aanleg van de leidingstraat gaat een groot deel van dit werk op de schop. Zo herbergt het perceel op de kruising van de Putvenne- en Paalvennestraat een “droog heischraal grasland”. Dit natuurtype is uiterst zeldzaam in Vlaanderen. Er komen mooie bloemen in voor zoals Mannetjesereprijs, Viltganzerik, Zandblauwtje en Tormentil.

Het versnippert de natuur nog verder

In natuurgebied Kiewit is het aantal bomen dat gekapt moet worden nog relatief beperkt. Maar meer naar het westen in natuurgebied Kolberg en rond de abdij van Herkenrode moeten oude bossen wijken. Door de bossen verder open te snijden worden deze weer meer van elkaar geïsoleerd.
Als pluspunt van de leidingstraat haalt de Vlaamse Overheid aan dat dit ook kansen kan geven voor meer natuurverbindingen. Het perverse is dat dit enkel geldt waar huizen onteigend worden. In natuur- en landbouwgebied zorgt de leidingstraat niet voor nieuwe natuur. Er verandert daar niets aan de bestemming van die gronden.

Het verstoort de rust voor mens en natuur

De aanleg van een leidingstraat gebeurt met zware machines. In natuurgebied Kiewit doorkruist de leidingstraat ook verschillende faunarustzones. Hoe lang deze werken duren, is niet duidelijk. Maar er gaat ongetwijfeld geen rekening gehouden worden met de periode waarin vogels broeden of zoogdieren hun jongen groot brengen.
De pijpleidingen worden gespreid doorheen de tijd aangelegd, afhankelijk van de vraag uit de industrie. Het is dus goed mogelijk dat we vertrokken zijn voor een lange periode van verstoring in de natuur.
Ook voor de mensen die de rust komen opzoeken in het natuurgebied zullen de werken vervelend zijn. Genieten van de pracht van de natuur met in de achtergrond het geronk van zware machines zal moeilijk zijn.

Het bemoeilijkt de herintroductie van zeldzame en bedreigde diersoorten

Natuurgebied Kiewit heeft ook heel wat natte natuur, zoals de Schoenbroek- en Mokenvijvers. Maar ook verschillende poelen en vennetjes. Daarin proberen we een gunstige habitat te voltooien om zeldzame amfibieën zoals de Heikikker, de Boomkikker en de Knoflookpad terug te krijgen.

Ik denk wel dat het voor zich spreekt dat graafwerken langs of dwars doorheen (Mokenvijver) de herintroductie van deze soorten op de helling zet. Al dat werk van jaren is dan voor niets geweest.

Het project past niet in het kader voor een duurzame en koolstofneutrale toekomst

In de startnota van de Vlaamse Overheid schermen ze met het feit dat de leidingstraat voor minder vrachtverkeer zal zorgen. Minder vrachtverkeer, dus minder luchtvervuiling en broeikasgassen. Klinkt goed. Alleen is op dit ogenblik helemaal niet becijferd of dit zo zal zijn. Bovendien wordt geen rekening gehouden met de verminderde opname van CO2 door de gekapte bossen. De pijpleidingen zullen tot meer productie in de chemische industrie leiden. Of dit dan gepaard gaat met een betere luchtkwaliteit, betwijfel ik.
De plannen voor de leidingstraat staan haaks op het Vlaams Energie- en Klimaatplan, goedgekeurd door de Vlaamse Overheid op 9 december 2019. Dat plan heeft o.a. als actiepunten om meer bossen aan te planten en open ruimte te vrijwaren. Waarom gaat de Vlaamse Overheid daar in tegen haar eigen voornemens? Staat ze onder druk van de
petrochemielobby?

Reactie, nu!

Vanuit Natuurpunt Hasselt-Zonhoven zullen we er alles aan doen om die tracés er niet te laten komen. Er zijn voldoende alternatieven aanwezig om duurzaam en veilig transport te garanderen. Denk maar aan het Albertkanaal of de spoorweg. Daarom stuurden wij onze opmerkingen én de vraag om het tracé te schrappen naar de Vlaamse Overheid.

Wilfried Croux (herinner u het Actiecomité Groene Delle) heeft ondertussen een petitie opgezet om hier tegenin te gaan. Deze petitie krijgt onze volledige steun en we doen een warme oproep om deze te ondertekenen.

Tekst: Bert Carremans